ΑΡΧΗ ΑΝΔΡΑ ΔΕΙΚΝΥΣΙ

ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΡΧΗ ΑΝΗΡ

 

 

 

 

Γράφει ο Νίκος Γεωργόπουλος     

29/6/2025

 

Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι με τα γνωμικά και τις ρήσεις τους δημιούργησαν ένα ανεκτίμητο πλούτο γνώσης. Κυρίαρχο πεδίο ενδιαφέροντος για τους προγόνους μας αποτελούσε η διαχείριση της εξουσίας από τους δημοτικούς άρχοντες.

 Οι θεατρικές παραστάσεις της εποχής  αναδείκνυαν με άριστο τρόπο μέσα από γεγονότα της καθημερινότητας των πολιτών καθώς και συμπεριφορών των «δημοτικών αρχόντων», την αξία αλλά κυρίως τα μηνύματα,των γνωμικών, για τον ορθό τρόπο άσκησης της διοίκησης που πρέπει να βασίζεται σε αρχές, αξίες και  αξιοπρεπείς συμπεριφορές.     

 Παρακάτω παραθέτω τρία βασικά αποφθέγματα που και ΣΗΜΕΡΑ πρέπει να αποτελούν τον οδηγό για την άσκηση χρηστής διοίκησης από θέσεις ευθύνης: 

 

«ἀρχὴ ἄνδρα δείκνυσι»: η εξουσία αποκαλύπτει τον πραγματικό χαρακτήρα(ποιόν) του άνδρα που την ασκεί. Αποδίδεται στον Βίαντα τον Πριηνέα(625-540 π.χ), έναν από τους επτά σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας.

 

«ἀρχὴ ἄνδρα δείκνυσι αλλά και αρχή ανήρ»: η εξουσία αποκαλύπτει τον πραγματικό χαρακτήρα(ποιόν) του άνδρα που την ασκεί αλλά και αυτός που την ασκεί φανερώνει το ποιόν της εξουσίας.

Συμπληρώθηκε από τον Επαμεινώνδα Θηβαίο Στρατηγό και πολιτικό.(418 -362π.χ)

 

¨τον άρχοντα τριών δει μέμνησθαι: Πρώτον ότι ανθρώπων άρχει. Δεύτερον ότι κατά νόμους άρχει.Τρίτον ότι ουκ αεί άρχει. Σε ελεύθερη μετάφραση / ερμηνεία: Ο άρχων πρέπει να έχει κατά νού τρία πράγματα: πρώτον ότι διοικεί ανθρώπους(με τις ατέλειες και τις αδυναμίες τους, με παράπονα δίκαια ή παράλογα αλλά πάντως όχι ζώα),δεύτερον ότι διοικεί σύμφωνα με τους υφιστάμενους νόμους της πολιτείας(γραπτούς και εθιμικούς) και ως εκ τούτου είναι μη αποδεκτό να εκτρέπεται  προς αυθερεσίες και αδικίες και τρίτο ότι δεν θα είναι ο αιώνιος άρχων με ότι αυτό συνεπάγεται για την υστεροφημία του.

¨Αποδίδεται στον αρχαίο Έλληνα τραγικό ποιητή, Αγάθωνα(448-400 π.χ).

 

 

 

Ως εκ τούτων  τα παραπάνω γνωμικά θα ήταν ωφέλιμο , όπως αναρτηθούν σε εμφανή σημεία σε όλες τις αίθουσες των Δημοτικών Συμβουλίων και τα Δημαρχιακά Γραφεία ώστε κάθε πρωί να τα διαβάζουν οι διοικούντες και να διδάσκονται απ΄ αυτά.   

 

Συμπερασματικά απ’  όλα τα παραπάνω προκύπτει  ότι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων των κατεχόντων θέσεις ευθύνης (Δήμαρχος κ.λ.π) επιβάλλεται να κυριαρχούν η ισοκρατία, η ισογονία, η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών,ο  σεβασμός στην διαφορετικότητα και την αντίθετη άποψη, η μη ανοχή στην άνιση μεταχείριση και το ειλικρινές πνεύμα συνεργασίας με σκοπό το ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΛΟ ΕΝΑΝΤΙ  της τοξικότητας,του  εκφοβισμού, της αδικίας, της αδιαφάνειας, των  διακρίσεων, των αβάσιμων χαρακτηρισμών , της υποτίμησης της προσωπικότητας και εν τέλει των αναξιοπρεπών συμπεριφορών.