ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ:

Η «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ» ΤΟΥ ΧΑΒΑΛΕ;


 

 

Φέτος, νωρίς νωρίς άνοιξε ο χορός των σχολικών καταλήψεων και στην πόλη μας.
Προβλήματα υπήρχαν πάντα στο χώρο της εκπαίδευσης, υπάρχουν -ιδιαίτερα έντονα- σήμερα εν μέσω κρίσης και θα υπάρχουν (μικρά ή μεγάλα) και στο μέλλον.

Δικαιολογούνται, όμως, αυτές οι καταλήψεις από την ύπαρξη των προβλημάτων;

 

 

Η …μόδα αυτή (ή …έθιμο) κρατάει πολλά χρόνια.
Ξεκίνησε σε περιόδους έντονης πολιτικοποίησης από τα πανεπιστήμια και μεταδόθηκε στην Μέση Εκπαίδευση (στην θέση των αποχών από τα μαθήματα).

 

Άσχετα αν συμφωνεί -ή όχι- κανείς με αυτές, σχεδόν όλοι διατυπώνουν την άποψη πως σήμερα έχει εκφυλιστεί ως μορφή αγώνα.

 

Παλιότερα υπήρχαν παρεμβάσεις μαθητικών οργανώσεων, προσκείμενες, συνήθως, στα κόμματα της αριστεράς και τα αιτήματα ήταν πιο σοβαρά και συγκροτημένα.

 

Τα τελευταία χρόνια πρώτα αποφασίζεται η κατάληψη και …μετά βρίσκονται τα αιτήματα (μέσα από την πληθώρα των προβλημάτων της Μ.Ε.)
Όπως και να ‘χει δηλαδή, βρέξει χιονίσει, κατάληψη θα γίνει τουλάχιστον μια φορά σε κάθε Λύκειο της χώρας (και πολλές φορές και σε Γυμνάσια).

 

Γιατί απλά, όπως προείπαμε, είναι πλέον  το …έθιμο του εφηβικού …αγώνα.

 

 Πρόκειται για μικρούς επαναστάτες;
 Για μικρούς μαθητευόμενους στους αγώνες της ζωής ;
 ή για την «επανάσταση» του χαβαλέ;

 

Ποιος αποφασίζει για τις καταλήψεις;

Κάποιο πρωί πρωί, συνήθως μια μικρή ομάδα μαθητών (όχι και οι καλύτεροι στα μαθήματα) βάζει αλυσίδες στην εξώπορτα του σχολείου και η κατάληψη είναι γεγονός.
Στην συνέχεια γίνεται η «νομιμοποίηση» της κατάληψης από τους υπόλοιπους μαθητές…
Είναι συνηθισμένες οι …αλχημείες στην «εκλογική διαδικασία» για την έγκριση της κατάληψης (και υποτίθεται ότι όλα αυτά τα χρόνια …διδάσκονταν την Δημοκρατία, μέσα από τις μαθητικές κοινότητες).

 

Το πόσο θα κρατήσει μια κατάληψη μόνο οι …ηγέτες της το ξέρουν και από αυτούς εξαρτάται πότε θα μπουν και πότε θα βγουν οι αλυσίδες (έχουν δηλαδή την εξουσία της αλυσίδας, αν και κάποιοι πολιτικοποιημένοι μπορεί να αυτοπροσδιορίζονται και ως αναρχικοί). Συνήθως, οι …ηγέτες αυτοί, είναι μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων και χειραγωγούν και τους μικρότερους συμμαθητές τους, που δεν θα ‘λεγαν όχι στο να χαθούν ώρες και μέρες μαθημάτων. Το αραλίκι αρέσει…σ’ όλους.

 


Περαιτέρω υποβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης

Διανοήθηκε ποτέ κανείς να κλείσει ένα ιδιωτικό σχολείο ή φροντιστήριο; Ποτέ. Γιατί είναι κάποιου ιδιώτη.
Το δημόσιο σχολείο, που ανήκει σε όλους μας, γιατί να το κλείνουν μερικοί  μικροί …μάγκες, με το έτσι θέλω και με πρόφαση τα υπαρκτά προβλήματα. Λύνονται τα προβλήματα με τις ανεξέλεγκτες καταλήψεις  ή τα επιτείνουν με τις χαμένες μέρες μάθησης;
Μήπως τελικά έτσι μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης;
Μήπως οι μικροί …μάγκες λειτουργούν (χωρίς φυσικά να το καταλαβαίνουν) ως …«προβοκάτορες» της δημόσιας παιδείας;

Δεν υπάρχουν άλλες μορφές αγώνα (συγκεντρώσεις, πορείες και άλλες πρωτότυπες δράσεις); Γιατί να ξεκινάνε οι αγώνες από την τελευταία  - έσχατη  μορφή πάλης (για όσους την αποδέχονται ως τέτοια);
Τι παραλογισμός είναι αυτός…

 

Που είναι οι γονείς;

Ποιοι μπορούν να εμποδίσουν αυτόν τον παραλογισμό;
Μα ποιοι άλλοι εκτός από τους κηδεμόνες των ανήλικων μαθητών;
Κι όμως οι γονείς είναι απόντες!! Ακόμη και μέλη συλλόγων και κηδεμόνων. Ιδιαίτερα στα Γυμνάσια, που τα παιδιά είναι πολύ μικρά για …καταλήψεις, η απουσία τους είναι εξοργιστική. Λες και τα ‘χουν …«αφημένα» στο δρόμο.

 

Παλιότερα ίσχυε:
Πρώτοι στους αγώνες, πρώτοι στα μαθήματα

Σήμερα αμφιβάλλουμε ότι αυτοί που πρωτοστατούν στις καταλήψεις είναι και πρώτοι στα μαθήματα. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Μ’ αυτή την έννοια δεν έχουν να χάσουν και τίποτα από ένα κλειστό σχολείο, μιας και δεν …λαμβάνουν και τίποτα όσο είναι ανοικτό. Χαβαλές να γίνεται…
Το θέμα είναι πως επιτρέπει η μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών, που έχει απαιτήσεις από το σχολείο (και κατ’ επέκταση από την ζωή), να κάνουν …κουμάντο (με τις αλυσίδες) οι λίγοι …μάγκες, που δεν ενδιαφέρονται για την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά το πώς θα ‘χουν αναμνήσεις …κατάληψης (γιατί πλέον οι πενθήμερες εκδρομές περιορίζονται αν δεν εκλείπουν).
Πως επιτρέπει ο καλός – ο αριστούχος μαθητής να κάνει κουμάντο στην ζωή του (στην μάθησή του εν προκειμένω) ο χαβαλές του σχολείου;
Πως γίνεται το …καλό να ηττάται (και να δέχεται την ήττα) από την αρχή της σταδιοδρομίας του;
Μήπως φτιάχνουμε πάλι (υποτίθεται πως η κρίση είναι και ευκαιρία για αλλαγές προς το καλύτερο) μια λάθος κοινωνία;


Μήπως εδώ χρειάζεται η …επανάσταση;
Της αξίας απέναντι στην απαξία…

 

Μήπως, πρέπει να βρούμε το χαμένο μέτρο μας, ως κοινωνία;

 

 

 

 

Παρακάτω παραθέτουμε άρθρο του Βοηθού Συνηγόρου του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που δημοσιεύτηκε στην «Ελευθεροτυπία» το 2008:

 

Καταλήψεις και εγκαταλείψεις
 

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΟΣΧΟΥ*
 

Για μια ακόμη χρονιά, ο Οκτώβρης συνδέεται στη χώρα μας, σχεδόν επετειακά, με το φαινόμενο των καταλήψεων σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Καταλήψεων που, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις σχετίζονται με σοβαρά κτιριακά ή άλλης μορφής προβλήματα των σχολείων, πολλές φορές αποφασίζονται με αμφισβητούμενες διαδικασίες, συνοδεύονται από ασαφή αιτήματα και έλλειψη συνείδησης σχετικά με τους λόγους για τους οποίους λαμβάνουν χώρα.
 

Ο Συνήγορος του Παιδιού βρέθηκε πολλές φορές τα τελευταία χρόνια κοντά σε μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων και συζήτησε μαζί τους για ζητήματα που τους απασχολούν, μεταξύ των οποίων η ποιότητα της εκπαίδευσης, αλλά και σχετικά με τη σκοπιμότητα και τη νομιμότητα των καταλήψεων. Επίσης, κάλεσε το υπουργείο Παιδείας να δώσει έμφαση στην ουσιαστική λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων, ως αντιστάθμισμα στην παρατηρούμενη απαξίωση του θεσμού και στην επιπολαιότητα με την οποία πολλές φορές αντιμετωπίζεται από όλες τις πλευρές.


Το σημερινό σκηνικό, με ένα νέο κύκλο καταλήψεων σε εξέλιξη, επιβάλλει να εξετάσουμε θεσμικές ευθύνες, για την κατάσταση της εκπαίδευσης, αλλά και προσωπικές, για τη στάση και την ενεργοποίηση του καθενός μας.


Οι μαθητές που στις μέρες μας πρωταγωνιστούν στις καταλήψεις, δίνουν συχνά την εντύπωση ότι δεν επέλεξαν την κατάληψη ως το έσχατο μέσο διεκδίκησης κάποιων δικαιωμάτων ή αιτημάτων τους. Η κατάληψη του σχολικού χώρου φαίνεται να λειτουργεί για πολλούς ως ένα δυναμικό -αλλά και με παράπλευρες απώλειες- μέσο εκτόνωσης και εκδήλωσης της αντίρρησής τους για το περιεχόμενο της εκπαίδευσης αλλά και για την ποιότητα των σχέσεών τους με τους ενήλικες, γονείς και εκπαιδευτικούς.

Και βέβαια, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι το σύγχρονο σχολείο δεν είναι ελκυστικό, δεν ενισχύει τη συμμετοχή των μαθητών και δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους, ενώ οι γονείς τους σε μεγάλο βαθμό είναι απόντες από τη ζωή τους και τις ανησυχίες της ηλικίας τους. Ετσι, αρκετοί έφηβοι, μέσα από τις καταλήψεις, εκφράζουν είτε την ανία τους είτε τον θυμό τους για την εγκατάλειψη που βιώνουν ως προς την κατανόηση και την κάλυψη των αναγκών τους. Είναι κάποιοι μάλιστα που προσφεύγουν στη συμβολική και υλική βία, αναπαράγοντας τη βία που με διάφορους τρόπους εισπράττουν στη ζωή τους ή ξεσπώντας, λόγω της αδυναμίας τους να λάβουν κύρος και αναγνώριση μέσα από νομιμοποιημένες μορφές έκφρασης και συμμετοχής. Προκαλούν, για να ελκύσουν την προσοχή, καθώς στις δυσκολίες ζωής που αντιμετωπίζουν έχουν απέναντί τους ενήλικες απόμακρους ή αδιάφορους.


Επειδή όμως, αυτή είναι η μία μόνο πλευρά της αλήθειας, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς που παλεύουν για ένα καλύτερο και δημοκρατικότερο σχολείο, που κοπιάζουν για να δώσουν νόημα, περιεχόμενο και ποιότητα στην καθημερινότητά τους και στις σχέσεις τους. Αυτό που προέχει σήμερα, είναι η φωνή που προέρχεται από αυτή την πλευρά να δυναμώσει μέσα στην κοινωνία μας και να υπερισχύσει μιας σύγχρονης απαξιωτικής στάσης απέναντι στη δημόσια εκπαίδευση.

Γονείς και εκπαιδευτικοί, να λάβουμε τα μηνύματα των καιρών και να αναλάβουμε δράση:

- Να βρεθούμε κοντύτερα στα παιδιά μας, ακούγοντας και καταλαβαίνοντάς τα, αλλά και παρουσιάζοντάς τους το ενδιαφέρον και τις προτάσεις μας.


- Να μην καταφύγουμε εύκολα στην αντιπαράθεση, τις απειλές ή τον πανικό, αλλά να αναζητήσουμε την ισχύ της πειθούς και των συλλογικών διαδικασιών, βοηθώντας ώστε να συμμετέχουν όλοι οι μαθητές στην υπεύθυνη λήψη αποφάσεων.


- Να εξηγήσουμε στους μαθητές ότι για τη διεκδίκηση της βελτίωσης του σχολείου τους χρειάζεται συνεργασία με όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, σεβασμός στις διαδικασίες και σταδιακή προώθηση των αιτημάτων τους.


- Να καλλιεργήσουμε και να ενισχύσουμε καλές πρακτικές λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων, προσφέροντας και τη δική μας συμβολή για την ποιότητά τους.


- Να παραδεχτούμε τα λάθη μας, ως ενήλικες, και να δεσμευτούμε σε μια μακροχρόνια σχέση με τους εφήβους μας, δίνοντας τους αξία, αναγνώριση και χώρο έκφρασης.


- Να δημιουργήσουμε με τη στάση μας πρότυπα συμπεριφορών, γονέων και δασκάλων, που θα κάνουν τα παιδιά μας να νοιώθουν ότι αξίζει να συνδέονται μαζί μας.


- Τέλος, να δώσουμε στα παιδιά μας να καταλάβουν ότι δεν τα εγκαταλείπουμε στη μοίρα τους αλλά στεκόμαστε στο πλάι τους, προσπαθώντας μαζί τους για ένα σχολείο που πραγματικά τα σέβεται και τα υπολογίζει!


* Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού

 

27/10/2008

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

 

Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ