ΝΑΥΑΓΙΟ ΣΤΗΝ ΠΥΛΟ - ΠΙΘΑΝΑ ΑΙΤΙΑ

Γράφει ο Νίκος Γεωργόπουλος- Αρχιπλοίαρχος Πολεμικού Ναυτικού ε.α   -15/6/2023

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ελλοχεύει,για ένα πλοίο που πλέει στη θάλασσα, είναι η βύθισή του, συνεπεία κάποιου απρόσμενου λόγου.Μεταξύ άλλων δύο πιθανοί λόγοι βύθισης ενός πλοίου είναι η απώλεια ευστάθειας και η εισροή υδάτων.

Ένα πλοίο είναι δυνατόν να αποκτήσει κλίση προς οποιανδήποτε κατεύθυνση από δύο μόνο λόγους: ή λόγω επίδρασης εξωτερικών δυνάμεων, π.χ. κυματισμού, ή από μετατόπιση βάρους.

Για την απλούστευση του θέματος, οι διάφορες κλίσεις και τ΄ αποτελέσματά τους εξετάζονται χωριστά "κατά το εγκάρσιο", δηλαδή εκατέρωθεν του διαμήκους άξονα (που διέρχεται από πλώρη-πρύμνη), και "κατά το διάμηκες", δηλαδή εκατέρωθεν του μέσου εγκάρσιου άξονα, (που διέρχεται στο μέσον αυτού από πλευρά σε πλευρά).

Στην περίπτωση του ναυαγίου της Πύλου το αλιευτικό πλοίο εφόσον απέκτησε κλίση μόνο "κατά το εγκάρσιο" αυτό θα μπορούσε να συμβεί.Κατά συνέπεια εξετάζοντας τη θεωρία και τα δεδομένα θα εξηγήσουμε παρακάτω πως εκτιμαται ότι προκλήθηκε τελικά η βύθιση του.

Απώλεια Ευστάθειας

Σύμφωνα με το παρακάτω Σχήμα 1 σε κλίση πλοίου, ως προς γωνία φ, όπου το κέντρο άντωσης C μετατοπίζεται, π.χ. από τη θέση C_o (ισορροπίας) στη νέα θέση C₁, υφίστανται δύο πιθανά ενδεχόμενα είτε η δημιουργία ροπής ευστάθειας (επαναφορά στη θέση ισορροπίας) είτε η δημιουργία ροπής ανατροπής (αδυναμία επαναφοράς σε θέση ισορροπίας)

Ως εκ των ανωτέρω συμπερασματικά προκύπτει ότι εαν υπήρξε μετατόπιση βάρους (λόγω μετακίνησης μεγάλου αριθμού επιβαινόντων πιθανότατα από πρόκληση πανικού ) και όχι επίδραση εξωτερικών δυνάμεων (π,χ μεγάλος κυματισμός},τότε το αλιευτικό σκάφος ¨πήρε¨ κλίση, τέτοια, που είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία ροπής ανατροπής και συνεπώς αδυναμία επαναφοράς του σε θέση ισορροπίας.

Η πιθανή ανατροπή του αλιευτικού επέφερε τάχιστη εισροή υδάτων στα μη στεγανοποιημένα τμημάτά του(πχ αμπάρι, μηχανοστάσιο) που επέφερε τελικά την βυθισή του.

ΑΡΑ ΣΤΗΝ ΕΝ ΛΟΓΩ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΝΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΠΙΘΑΝΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ , ΑΝΑΤΡΟΠΗ, ΕΙΣΡΟΗ ΥΔΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ .

Εισροή Υδάτων

Έιναι σημαντικό να γνωρίζουμε(εξηγείται από την αρχή του Αρχιμήδη) ότι ένα πλοίο επιπλέι διότι :

α. Το εκτοπιζόμενο νερό είναι τουλάχιστον ίσο και μεγαλύτερο με την μάζα του.

β. Η πυκνότητα του είναι μικρότερη απο την πυκνότητα του νερού.(αυτό συμβαινει γιατί το πλοίο έχει πολλούς χώρους με αέρα)

Κατά συνέπεια εάν το βάρος του πλοιου έιναι μεγαλύτερο από την άνωση(βάρος εκτοπιζόμενου νερού) τοτε θα βυθισθεί. Σε αντίθετη περίπτωση θα επιπλέει.

Όταν σε ένα πλοίο που επιπλέει προσθέσουμε βάρος ( πέραν του προβλεπόμενου απο τις κατασκευαστικές προδιαγραφές), έχουμε αυτομάτως την αύξηση της πυκνότητας του πλοίου, οπότε το πλοίο θα βυθιστεί περισσότερο στο νερό. Αν δύναται να πλεύσει σε μεγαλύτερο βύθισμα χωρίς να υπάρξει εισροή υδάτων στο πλοίο μέσα από ανοίγματα ( εξαεριστικά κ.τ.λ.), τα οποία είναι πάνω από το κατάστρωμα στεγανής υποδιαιρέσεως, το πλοίο δεν θα βυθιστεί τελείως.

Το υπόλοιπο τμήμα του "όγκου άντωσης" που βρίσκεται κάθε φορά πάνω από την ίσαλο, δηλαδή ο όγκος των εξάλων ονομάζεται εφεδρική πλευστότητα(άνωση) βλέπε Σχήμα 2, που στην ουσία βοηθάει το πλοίο να επιπλέει στο νερό.

Όταν το πλοίο επιπλέει στο νερό λέμε ότι έχει θετική πλευστότητα, όταν βυθίζεται αρνητική και όταν αιωρείται κάτω από την επιφάνεια του νερού ουδέτερη. Ουδέτερη πλευστότητα έχουν τα υποβρύχια σε κατάδυση.

Σχήμα 2. Παραστατική απεικόνιση "όγκου άντωσης" (ερυθρό + μαύρο τμήμα), "άνωση πλοίου /ογκος κατω απο την ίσαλο" μόνο το ερυθρό, κι "εφεδρική άνωση(πλευστότητα)/όγκος πανω από την ίσαλο", μόνο το μαύρο. Στις διάφορες κλίσεις οι όγκοι δεν αλλάζουν, η θέση ισορροπίας είναι αυτή που αλλάζει. Με κίτρινο χρώμα δηλώνονται "μη υδατοστεγή" τμήματα όπως είναι οι υπερκατασκευές

Ως εκ τούτων το αλιευτικό είναι πιθανό να έπλεε με συνεχώς αυξανόμενο βύθισμα λόγω του υπερβολικού βάρους( 700 άνθρωποι) γεγονός που την χρονική στιγμή του ναυαγίου επέφερε την ραγδαία αυξανόμενη εισροή υδάτων, μέσα από μη στεγανούς χώρους, με συνεπακόλουθο την αύξηση του βάρους του και τελικά την ταχύτατη βυθισή του.

ΣΥΝΕΠΩΣ Σ΄ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΝΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΦΕΔΡΙΚΗΣ ΠΛΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΣΕ ΔΕΔΟΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ ΕΠΕΦΕΡΕ ΤΗΝ ΕΙΣΡΟΗ ΥΔΑΤΩΝ ΑΠΟ ΜΗ ΣΤΕΓΑΝΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ-ΑΥΞΗΣΗ ΒΑΡΟΥΣ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟΥ-ΤΑΧΥΤΑΤΗ ΒΥΘΙΣΗ ΤΟΥ.

Υποσημειώσεις

1.Μετάκεντρο (metacenter//M) λέγεται το θεωρητικό σημείο τομής της γραμμής επί της οποίας ενεργεί η δύναμη της άντωσης, (η διεύθυνση της άντωσης), με τον κατακόρυφο άξονα ενός πλοίου.

2.Μετακεντρικό ύψος (metacentric height/GM) ονομάζεται η απόσταση από το μετάκεντρο μέχρι το κέντρο βάρους πλοίου

Βιογραφικό

Ο Νίκος Γεωργόπουλος γεννήθηκε στην Αγία Βαρβάρα και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Λύκειο Αγ. Βαρβάρας (Λ.Α.Β).

Μετά την αποφόιτηση του από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων(Μάχιμοι) μεταξύ άλλων έχει υπηρετήσει στις ακόλουθες θέσεις:

- Στην Ελληνική Πρεσβεία της Τυνησίας ως Ακόλουθος Άμυνας(με αρμοδιότητα τις χώρες Λιβύη-Αλγερία-Τυνησία).

-Στο Αρχηγείο Στόλου ως Διοικητής Μοίρας Αρματαγωγών, Κυβερνήτης Πολεμικών Πλοίων(Α/Γ Λεσβος-Ν/Α Νιόβη) καθώς και σε Φ/Γ–Α/Τ ως Ύπαρχος, Διευθυντής Επιχειρήσεων και Αξκός Ανθυποβρυχιακού πολέμου.

- Στη Κύπρο ως Διοικητής Πολεμικών Πλοίων.

- Στή Διοίκηση Ναυτικής Εκπαίδευσης ως Διοικητής Ναυτονομίας.

-Στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων ως Τμχης των Ναυτικών Επιχειρήσεων και σε άλλες επιτελικές θέσεις των ΓΕ.

- Στη Λέσβο ως Διοικητής του Ναυτικού Σταθμού.

- Στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου ως εκπαιδευτής στην έδρα Αμυντικού Προσανατολισμού.

- Στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων ως Τμχης Ναυτικής εκπαίδευσης και επιτηρητής της 4^ης τάξης, διδάσκοντας παράλληλα το μάθημα της Ναυτικής Τακτικής.

Έχει φοιτήσει στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου,στη Σχολή Πολέμου Ναυτικού,στη Σχολή Ακολούθων Άμυνας-Στρατιωτικών-Ναυτικών-Αεροπορικών Ακολούθων, στη Σχολή Αξιωματικών Επιτελών Ναυτικού και στη σχολή Ανθυποβρυχιακού πολέμου.

Συμετείχε στην εκπαίδευση και παραλαβή της Φ/Γ Ήπειρος απο τις ΗΠΑ καθώς και σε εκπαιδευτικά σεμινάρια στη Σχολή Πολέμου της Ρώμης.

Είναι παντρεμένος με τη Χρυσούλα Ανδρουλάκη και έχει δυο παιδιά την Κων/ντίνα-Ειρήνη(γιατρό) και τον Τηλέμαχο( Οδοντίατρο)