50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ

ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

 

 

 

Γράφει ο Νίκος Γεωργόπουλος-Αρχιπλοίαρχος Π.Ν ε.α     - 22/7/2024

 

Με αφορμή τα πενήντα(50) χρόνια απο την τουρκική εισβολή στην Κύπρο αξίζει να γίνει αναφορά σε κάποια ιστορικά γεγονότα που διαδραματίσθηκαν,την επίμαχη χρονική περίοδο και είχαν πρωταγωνιστές το Α/Γ Λέσβος, τον Κυβερνήτη του Πλωτάρχη Ελευθέριο Χανδρινό ΠΝ, το ηρωικό πλήρωμα του,την κυπριακη εθνοφρουρά της Πάφου καθώς και τα 450 παλληκάρια της ΕΛΔΥΚ.

 

Στο παρακάτω κείμενο που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα economico.gr περιγράφονται ανάγλυφα τα εν λόγω ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην  Κύπρο κατά την διάρκεια της τουρκικής εισβολής.

 

   Αρχή Κειμένου

 

1974: Αρματαγωγό «ΛΕΣΒΟΣ»,

το πλοίο της τιμής! Πως σώθηκε η Πάφος

 

20 ΙΟΥΛΙΟΥ 2074

 

 

Το αρματαγωγό «ΛΕΣΒΟΣ», ταξίδευε από το μεσημέρι της 13ης Ιουλίου 1974 από τις Κεχριές της Κορίνθου προς την Αμμόχωστο της Κύπρου μεταφέροντας πυρομαχικά και 450 Ελδυκάριους της 107 ΕΣΣΟ, που θα αντικαθιστούσαν  ισάριθμους συναδέλφους τους, της 103 σειράς.

Στις 19 Ιουλίου 1974 το «ΛΕΣΒΟΣ» καταπλέει στην Αμμόχωστο αποβιβάζει τους νέους ΕΛΔΥΚάριους, επιβιβάζει τους παλαιούς και αυθημερόν, χωρίς να έχει ξεφορτώσει τα πυρομαχικά που μετέφερε, 12 ώρες μετά τον κατάπλου του, αναχώρει για την Ελλάδα.

Το πρωί της 20ης Ιουλίου 1974 και ενώ το πλοίο περιπλέει τις νότιες κυπριακές ακτές, ο διοικητής του «ΛΕΣΒΟΣ» Λευτέρης Χανδρινός ξύπνησε και άνοιξε το ραδιόφωνο, απ’ όπου ακούγονταν εμβατήρια. Λίγο αργότερα μαθαίνει για την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο.

Μετά από λίγο το ‘’ΛΕΣΒΟΣ’’ λαμβάνει εντολή από το Αρχηγείο Ναυτικού να πλεύσει προς την Πάφο και να αποβιβάσει τους άνδρες που μετέφερε. Χαρακτηριστικό είναι το ηθικό των ανδρών του ΛΕΣΒΟΣ το οποίο μεταφέρει ο πλωτάρχης Λ. Χανδρινός σε μεταγενέστερη αναφορά του:

  • Επιθυμώ να αναφέρω ότι ως διεπίστωσα το ηθικόν του Έλληνος, η ψυχραιμία και η τόλμη αυτού ευρίσκεται εις υψηλόν βαθμόν. Δεν θα ήτο υπερβολή να γράψω ότι άπαντες οι επιβαίνοντες του πλοίου Αξ/κοί, Υπαξ/κοί και οπλίται εν ουδεμία περιπτώσει απώλεσαν το θάρρος των και την πίστιν προς τα ιδεώδη της φυλής. Ιδιαιτέρως εθαύμασα το θάρρος των επαναπατριζομένων οπλιτών του Στρατού Ξηράς, οίτινες καίτοι είχον συνειδητοποιήσει ότι επέστρεφον εις τας οικίας των, με έξαλλον ενθουσιασμόν και αλλαλαγμούς χαράς εδέχθησαν την, από του στόματός μου, πληροφορίαν περί της επανόδου των εις Κύπρον, προς ενίσχυσιν των μαχομένων συναδέλφων των εναντίον των εχθρών του γένους».

 

Έτσι τις μεταμεσημβρινές ώρες της 20ής Ιουλίου το «ΛΕΣΒΟΣ» καταπλέει στην Πάφο και οι ΕΛΔΥΚάριοι της 103 ΕΣΣΟ  αποβιβάζονται ξανά στο νησί της ΚΥΠΡΟΥ το οποίο βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία.

Οι 450 άνδρες της 103 σειράς, αφού αποβιβάστηκαν στην Πάφο, και τις επόμενες ημέρες μέσω ενός περιπετειώδους δρομολογίου, πεζοί από το Τρόοδος, έφτασαν ξανά στη Λευκωσία, όπου αντίκρισαν το βομβαρδισμένο στρατόπεδό τους.

Πολέμησαν μαζί με τους υπόλοιπους άνδρες της μονάδας τους και πήραν μέρος στην ηρωική μάχη της ΕΛΔΥΚ στις 14-16 Αυγούστου.

Ο πλωτάρχης Λευτέρης Χανδρινός, μη γνωρίζοντας εάν η Ελλάδα έχει εμπλακεί σε πόλεμο με την Τουρκία, και λόγω ότι τηρούσε σιγή ασυρμάτου και μη έχοντας σχετικές διαταγές από την Αθήνα, μετά από σχετικό αίτημα της τοπικής Κυπριακής Εθνοφρουράς αποφάσισε μόνος του να χρησιμοποιήσει τα πυροβόλα του «ΛΕΣΒΟΣ» για να πλήξει στόχους στον τουρκοκυπριακό θύλακα της πόλης, όπου είχαν συγκεντρωθεί περίπου δύο ένοπλα τάγματα Τουρκοκυπρίων. Αναφέρει σχετικά στο πολεμικό του ημερολόγιο: « από την στιγμήν που διετάχθην όπως αναστρέψω δια Πάφον, εθεώρησα ότι το πλοίον συμμετείχεν, αδιακρίτως εάν εφερεν ελληνικήν σημαίαν, ενεργώς εις οιοδήποτε είδος επιχειρήσεων, είτε αμυντικάς, είτε επιθετικάς, ελάμβαναν χώραν εις την νήσον»

Στις 15.30 της 20ης Ιουλίου 1974 το ‘’ΛΕΣΒΟΣ’’ άρχισε να βομβαρδίζει τον τουρκικό θύλακα του Μουττάλου. Ως πυροβολητές χρησιμοποίησε τα στελέχη της ΕΛΔΥΚ τα οποία γνώριζαν τη χρήση των πυροβόλων Bofors των 40 χιλιοστών. Ο Χανδρινός λαμβάνοντας νέες συντεταγμένες ως προς την θέση των Τούρκων συνέχισε ως τις 17.30 να σφυροκοπά τους Τούρκους πραγματοποιώντας περί τις 900 βολές.

Ταυτόχρονα οι 450 άνδρες της ΕΛΔΥΚ οι οποίοι είχαν ήδη αποβιβαστεί πραγματοποίησαν εκκαθαριστική επιχείρηση εξουδετερώνοντας πλήρως τις τουρκικές δυνάμεις οι οποίες παραδόθηκαν. 

  • Οι επιτυχημένες βολές κατά του τουρκικού θύλακα και η επίθεση από ξηράς των ανδρών της ΕΛΔΥΚ είχαν σαν  αποτέλεσμα να εξουδετερωθεί ο τουρκικός θύλακας και να διασωθεί η Πάφος.

 

Στις 18.00 της ίδιας ημέρας το ‘’ΛΕΣΒΟΣ’’ απέπλευσε. Δεν ακολούθησε όμως πορεία προς την Ελλάδα, κάτι που ενδεχομένως θα τον έφερνε αντιμέτωπο με τουρκικά πλοία και αεροπλάνα. Πραγματοποιώντας μια παραπλανητική κίνηση ο Χανδρινός χάραξε πορεία νότια, προς την Αίγυπτο και την Λιβύη. Μετά από πλου έξι ωρών κινήθηκε τελικά δυτικά και τελικά κατέπλευσε στη Σητεία ασφαλής με ολιγάριθμο πλήρωμα στις 21.00 της 23ης Ιουλίου 1974.

Οι Τούρκοι καταδιώκοντας το «ΛΕΣΒΟΣ» από αέρα και θάλασσα και λόγω της παραπλανητικής κίνησης του Χανδρινού να κινηθεί προς τον Νότο αλληλοεξοντώνονται μόνοι τους!

Έτσι την ίδια μέρα το αντιτορπιλικό ‘’Kocatepe’’ βομβαρδίστηκε από τουρκικά αεροσκάφη και στην συνέχεια βυθίστηκε παίρνοντας μαζί του 13 Αξιωματικούς και 64 άνδρες του πληρώματός του!

Και άλλα δύο τουρκικά αντιτορπιλικά, το Α/Τ ‘’Adatepe’’και το Α/Τ ‘’Cacmak’’υπέστησαν σοβαρές ζημιές ενώ άλλα και 5 τουρκικά αεροσκάφη καταρρίφθηκαν από τα πυρά των τουρκικών πλοίων!

Τον Μάιο του 1986 ο Λευτέρης Χανδρινός επιστρέφοντας με το αυτοκίνητό του στην Άγκυρα από όπου υπηρετούσε ως ναυτικός ακόλουθος στην ελληνική πρεσβεία τραυματίστηκε σοβαρά σ’ ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα έξω από την Κομοτηνή.

Νοσηλεύτηκε για 20 ημέρες, έμεινε παράλυτος και πέθανε τον Ιούλιο του 1994.

Το αρματαγωγό ‘’ΛΕΣΒΟΣ’’ πουλήθηκε για παλιοσίδερα.

Η Πάφος όμως έμεινε ελληνική χάρις στις κρίσιμες αποφάσεις του Λευτέρη Χανδρινού και τον αγώνα των μαχητών της Κυπριακής Εθνοφρουράς και των μαχητών της ΕΛΔΥΚ των οποίων τυπικά η αποστολή του είχε λήξει και επέστρεφαν στα σπίτια τους…

                                                                                                    Τέλος Κειμένου

 

 

ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΩΝ,ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ,ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΕΣΧΑΤΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΡΑΞΑΝ ΤΑ ΑΝΔΡΕΙΚΕΛΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΑΦΟΥ:

Α. ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΤΑΙ ΣΑΦΩΣ ΟΤΙ Ο ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ Ε.ΧΑΝΔΡΙΝΟΣ ΠΝ,  ΜΕ ΤΙΣ ΜΙΚΡΕΣ ΔΙΑΤΙΘΕΜΕΝΕΣ ΦΙΛΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ, ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΑΦΕΝΟΣ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΦΟΥ ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΝΑ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΕΙ ΠΟΛΥΑΡΙΘΜΕΣ ΕΧΘΡΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ.ΕΝ ΤΕΛΕΙ ΕΠΡΑΞΕ ΤΑ ΔΕΟΝΤΑ ΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΡΚΟ ΤΟΥ ΩΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ.

ΚΑΙ

Β. ΣΕ ΑΝΤΙΔΙΑΣΤΟΛΗ ΤΑ ΧΟΥΝΤΙΚΑ ΑΝΔΡΕΙΚΕΛΑ ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΑ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΚΑ ΕΡΙΞΑΝ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΜΑΚΑΡΙΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ, ΕΓΚΑΤΕΛΕΙΨΑΝ ΧΩΡΙΣ ΒΟΗΘΕΙΑ, ΣΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΤΙΣ ΒΟΥΛΕΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ, ΤΟΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΛΛΑΔΙΤΕΣ ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥΣΑΝ ΥΠΕΡ ΒΩΜΩΝ ΚΑΙ ΕΣΤΙΩΝ. ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΥΠΗΡΞΕ  Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ. ΤΟ 37% ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΟΝΗΣΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΔΩ ΚΑΙ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΥΠΟ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΕΝΩ ΔΕΚΑΔΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝΚΥΠΡΙΩΝ ΕΚΤΟΠΙΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΣΤΙΕΣ ΤΟΥΣ.